از مهاجرت پزشک عمومی به متخصص و فوق تخصص رسیده‌ایم/ احتمال نیاز به خدمات درمانی از خارج در سال‌های آتی
تاریخ انتشار: ۲۰ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۴۳۳۵۲۳
مهاجرت پزشکان در سال‌های اخیر به تیتر یک بسیاری از رسانه‌ها تبدیل شده و این در حالی است که برخی مسئولان این موضوع را به جوسازی‌های رسانه‌ای منتسب می‌کنند، اما آیا این مشکل با نسخه‌هایی مانند افزایش ظرفیت پذیرش دستیاری حل می‌شود؟
به گزارش «تابناک»، این روز‌ها مهاجرت پزشکان و به طور کلی کادر درمان تبدیل به موضوع مهمی در نظام سلامت شده که هرچند برخی به دنبال کتمان این واقعیت هستند، اما مشاهدات نشان می‌دهد که بی توجهی به این موضوع، منجر به رخدادی کم سابقه در نظام سلامت شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
باید به این فکر کنیم که این موج مهاجرت منجر به مشکلاتی مانند کمبود پزشک در سال‌های آتی می‌شود. حتی اگر ظرفیت دانشجویان پزشکی و دستیاری هم افزایش پیدا کند، ادامه این روند نمی‌تواند مشکل کمبود پزشک را حل کند. با اینکه هشدار‌های فراوانی در این زمینه توسط رسانه‌ها و نخبگان داده می‌شود، اما همچنان توجهی به این موضوع نمی‌شود.
مسائلی مانند تعرفه گذاری دستوری، هجمه‌های اجتماعی علیه جامعه پزشکی، مشکلات اقتصادی و اجتماعی، جذابیت‌های کار و زندگی در کشور‌های دیگر از جمله دلایل افزایش آمار مهاجرت پزشکان برشمرده شده است. موضوعی که در برنامه این هفته «پرسشگر» با اجرای کیانوش جهانپور روی آنتن زنده شبکه آموزش رفت و بررسی شد. افزایش مهاجرت پزشکان در سال‌های اخیر
رضا لاری پور، مدیر روابط عمومی سازمان نظام پزشکی در این برنامه گفت: موضوع مهاجرت فقط مربوط به کادر درمان نمی‌شود. مهاجرت نیروی انسانی یعنی رفتن یک فرد تحصیل کرده که می‌تواند برای کشور منشا برکت باشد و می‌شد به راحتی او را در کشور نگه داشت. مهاجرت کادر درمان شاید خیلی مهاجرت بارزی به نسبت سایر رشته‌ها نباشد، اما، چون روند و شتاب در این حوزه در سال‌های اخیر بسیار تند شده، مسئله بسیار جدی است. از طرفی توجه به این نکته مهم است که کادر درمان نیروی ارزشمندی است و همه کشور‌ها به این فکر می‌کنند که به نیرو‌های بهداشتی درمانی نیاز دارند و تلاش می‌کنند از نیرو‌های تربیت شده سایر کشور‌ها استفاده کنند.
وی ادامه داد: این مهاجرت اختصاص به پزشک و داروساز و دندان پزشک ندارد و حتی سایر حرفه‌های پزشکی نیز در صف مهاجرت قرار گرفته‌اند. برخی فکر می‌کنند افراد می‌خواهند به راحتی بروند در سایر کشور‌ها زندگی کنند، در حالی‌که علاقه افراد به کشور خودشان بسیار زیاد است و مهاجرت آسیب‌های روانی بسیاری برای افراد ایجاد می‌کنند؛ بنابراین افراد به سادگی مهاجرت نمی‌کنند.
لاری پور بیان کرد: ما یک گواهی به نام حسن سابقه کار داریم که یکی از آخرین مراحل برای اقدام به مهاجرت است. البته این به معنی این نیست که هر فردی که این گواهی را می‌گیرد، می‌خواهد به خارج از کشور برود و دیگر برنگردد. نکته مهم دیگر این است که از دوران کرونا، آمار مهاجرتی در کشور وجود داشت که شتاب رو به رشد نداشت، اما بعد از کرونا این آمار قدری کاهش یافت و دوباره حالا آمار افزایشی را بیش از گذشته مشاهده می‌کنیم.
مدیر روابط عمومی سازمان نظام پزشکی افزود: تقریبا می‌توان گفت که آمار ارائه گواهی حسن سابقه کار به نسبت گذشته دو برابر شده است.
مهرداد ویس کرمی، نماینده مردم خرم آباد در مجلس شورای اسلامی نیز در این برنامه گفت: اگر وزیر بهداشت خودش این طور فکر کند و نسبت به این موضوع نگرانی نداشته باشد، خیلی خطرناک است. به نظر می‌رسد روند مهاجرت میان نخبگان و پزشکان جدی شده است. حتی گفته می‌شود در برخی کشور‌ها حتی مدرک پزشکی هم خواسته نمی‌شود و اگر مطمئن شوند فرد پزشک است، او را پذیرش کرده و از او خدمات می‌گیرند. در خروج سرمایه‌ها از کشور باید سخت گیر و نگران باشیم.
وی ادامه داد: به کسی گفتم که اتومبیل خوب به پزشکان بدهید. فرض کنید فلان پزشک که جراح عروق خوبی بوده و اتومبیل او ۲۰۶ بود، در تصادف کشته شد. یعنی باید محافظت از نخبگان را جدی بگیریم. در مقطعی دولت و مجلس با نخبگان به خوبی رفتار نکرده و مهاجرت را تشدید کردند. باید واقعیت‌ها را ببینیم.
زهرا شیخی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی نیز در برنامه پرسشگر اظهار کرد: موضوع نیروی انسانی به عنوان اصلی‌ترین سرمایه نظام سلامت مهم است. از دست رفتن نیروی انسانی بسیار تهدید کننده است، زیرا کل جامعه تحت تاثیر قرار می‌گیرند. اگر به این موضوع بسیار ساده نگاه کنیم، تهدید بیشتر می‌شود. آمار مهاجرت پزشکان وحشتناک است. غیر از اینکه به مرکز پژوهش‌های مجلس سپرده شده تا دلایل موضوع را مشخص کنند، بسیاری از حرفهای جامعه تخصصی باید جدی گرفته شود. وقتی بحث تعرفه‌ها را داریم و یکی از دلایل مهم جامعه پزشکی نیز همین واقعی نبودن تعرفه‌هاست، باید به آن توجه کرد.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس ادامه داد: دستگاه اجرایی برای این موضوع چه کاری کرده که تعرفه‌ها واقعی شود؟ ما می‌گوییم مالیات پزشکان در منطقه محروم را بر دارید تا پزشک در منطقه محروم انگیزه کافی برای کار در این مناطق داشته باشد. بعد در صحن علنی مجلس شاهد هستیم که برخی از همکاران مجلس می‌گویند که ما نگاه صنفی داریم و با تذکر فراوان مواجه می‌شویم. همه این موارد به هم وابسته است و زنجیره‌ای است که حلقه‌های مختلفی دارند.
وی بیان کرد: وقتی وارد بیمارستانی در اصفهان برای بازدید شدم، رییس بیمارستان به من گفت یکی از مشکلات اساسی این است که دانشجویان همه حواس‌شان به رفتن است. می‌گویند رفتن ساده‌تر شده و امتحان زبان هم مثل قبل نیست. چند رزیدنت را صدا کردیم و حرف زدیم. یکی از این رزیدنت‌ها از من پرسید: چرا نریم؟
شیخی افزود: مسئولان اجرایی کشور چه پاسخی به این سوال دارند؟ دانشجوی پزشکی، دانشجوی همین جامعه است و هزینه‌های بسیاری برای او شده است. وقتی این دانشجو می‌گوید ساختار اجرایی کشور قبل از آن‌که با ضوابط اداره شود، با روابط اداره شده و در این جامعه با کوتوله پروری، یک شبه خانم دکتر و آقای دکتر مشاهده می‌شود؛ بنابراین همان قدر که این افراد نگران مشکلات اقتصادی هستند، نگران جایگاه اجتماعی خود هم هستند.
این نماینده مجلس گفت: همین دانشجویان بودند که در کرونا به داد جامعه رسیدند و باید در شان آنها برخورد کنیم.
لاری پور در ادامه برنامه بیان کرد: در صنعت و خودروسازی قابلیت اتکا نداریم، شاید در حوزه امنیت تنه به تنه پزشکی حرکت کرده باشیم. ولی این اتفاق در پزشکی رخ داده که برای هیچ فرآیند درمانی نیازمند خارج از کشور نیستیم و هیچ ایرانی به این فکر نمی‌کند که برای یک عمل جراحی باید به خارج از کشور برود. ولی در آینده نزدیک ممکن است این فضا تغییر کند.
وی ادامه داد: در حال حاضر ۱۵ هزار رزیدنت، ۱۵ هزار پزشک طرحی، ۲۰ هزار عضو هیات علمی، ۹۰ هزار پزشک عمومی و ۶۰ هزار متخصص داریم. شاید حدود ۴۵ هزار پزشک عمومی در مشاغل دیگری کار می‌کنند. میانگین دریافتی این افراد ۱۲ تا ۱۳ میلیون تومان است و مردم این را نمی‌دانند. برخی می‌گویند که ایران بهشت پزشکان است. این حقوق یا کمک هزینه تحصیلی حدود ۲ تا ۴ میلیون تومان بود و برای افزایش آن، مقام معظم رهبری دستور دادند.
مدیر روابط عمومی سازمان نظام پزشکی گفت: جلوگیری قانونی از خروج نخبگان، روش شکست خورده است. برای آزاد سازی مدرک، مبلغی که باید دریافت شود را افزایش دادند. کشور‌های خارجی دیگر به مدرک پزشکی هم نیاز ندارند و می‌گویند بیا اینجا و هم زبانت را بگذران و هم امتحانی از تو می‌گیریم و اگر صلاحیت داشتی، خودمان قبولت می‌کنیم. حتی با چند توصیه از طرف اساتید هم می‌توان این کار را کرد.
وی ادامه داد: سازمان نظام پزشکی همه این موارد را جمع آوری کرده است. در حوزه مهاجرت بیش از ۵ دستور از طرف رییس جمهوری داریم. این دستورات به مراکز مختلف داده شده است.
لاری پور بیان کرد: از جمله دلایل مهاجرت پزشکان می‌توان به مواردی مانند اقتصادی معیشتی، کم توجهی به جایگاه حرفهای و هجمه‌های رسانه‌ای، دلایل شخصی و خانوادگی و دلایل سیاسی و فرهنگی اشاره کرد.
وی درباره راهکار‌ها اظهار کرد: اولین راهکار، فهم درست و عمیق سیاست گذاران از مسائل حوزه سلامت است. تا زمانی که این فهم درست نشود، اتفاقی نمی‌افتد. زیرا سفره سیاست گذاران با مردم عادی متفاوت است. اگر سیاست‌های کلی سلامت که در سال ۱۳۹۳ توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد، اجرا می‌شد برای ما کافی بود، اما همان هم اجرا نمی‌شود.
لاری پور گفت: تعرفه طلافروشی و وکیل و شیرینی فروش را چه کسی تعیین می‌کند؟ تعرفه جامعه پزشکی تعیین شده و حتی بر اساس واقعیت هم نیست.
مدیر روابط عمومی سازمان نظام پزشکی بیان کرد: در حدود سال ۱۳۹۰ حدود ۹۴ درصد افراد تب تخصص گرایی داشتند، اما چه می‌شود که متقاضیان دستیاری کاهش پیدا می‌کنند. تعداد پزشکان عمومی در سال‌های گذشته بیشترین تعداد دریافت کنندگان گواهی حسن انجام کار را تشکیل می‌دهند. الان میانگین سنی از ۲۵ سال به ۳۵ سال رسیده است. مهاجرت به خارج از کشور در برابر مهاجرت درون کشور چیزی نیست. الان مهاجرت از شغل به شغل دیگر در کشور تبدیل شده است.
ویس کرمی در ادامه این برنامه گفت: یکی از مشکلات درآمد پزشکان است که انگیز پیدا کرده و بمانند. مشکل دیگر این است که مردم ضرر نکنند که این را می‌توان با بیمه حل کرد. یعنی بیمه‌ها را چنان باید تقویت کرد که هزینه بر دوش مردم نیفتد. راه حل دیگر نظام ارجاع است.
این نماینده مجلس ادامه داد: برخی می‌گویند می‌خواهید خدمات را گران کنید و مردم ندارند. برخی تصمیم‌ها گرفته می‌شود که درست نیست، اما حرفهای عامیانه است و مشتری خودش را دارد.
وی بیان کرد: این نگاه که پزشکی شغل پردرآمد است هم خیلی‌ها را دچار مشکل کرده است. شخص با این همه سختی درس‌ها را پاس می‌کند و بعد متوجه می‌شود که ۱۲ میلیون حقوق می‌گیرد و از طرفی در بهشت در کشور‌های دیگر به او نشان داده می‌شود. حالا فرض کنید فرد مجرد باشد و خانه هم ندارد و بعد پزشک است. این نگاه به پزشکی که قبله پول دار شدن است، این طور نیست.
شیخی در ادامه برنامه گفت: نگرانی کمیسیون بهداشت و درمان این است که وقتی درست آسیب شناسی نمی‌کنیم، نیرو را برای چه کسی تربیت می‌کنیم؟ کمبود پزشک در مناطق محروم یا مراکز استان وجود دارد. یک زمان مهاجرت پزشکان عمومی مطرح بود، بعد از کرونا دیگر مهاجرت پزشکان متخصص و فوق تخصص و فلوشیپ رخ داده است. این برای جامعه یک درد است. چند سال دیگر باید برگشت به عقب بزنیم و از پزشکان خارجی استفاده کنیم.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس افزود: نباید به این موضوع با ساده انگاری نگاه کرد و باید جدی گرفت. در سیاست گذاری تلاش کردیم و فریاد زدیم. کمیسیون بهداشت و درمان بود که عامل افزایش حقوق رزیدنت‌ها شد. رزیدنت داخلی در دوران کرونا تمام کشیک‌های بیمارستان را انجام می‌داد و فقط ۱.۵ میلیون تومان می‌گرفت. جلسه‌های فراوانی برای این موضوع گذاشته شد و مقام معظم رهبری دستور دادند که این افزایش انجام شود.
منبع: تابناک
کلیدواژه: حقابه هیرمند گرمایش جهانی سامانه سماح پیاده روی اربعین اربعین مهاجرت پزشکان نظام پزشکی وزارت بهداشت حقابه هیرمند گرمایش جهانی سامانه سماح پیاده روی اربعین اربعین مدیر روابط عمومی سازمان نظام پزشکی کمیسیون بهداشت و درمان مهاجرت پزشکان خارج از کشور مهاجرت پزشک آمار مهاجرت نظام سلامت کادر درمان برنامه گفت پزشک عمومی لاری پور کشور ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۴۳۳۵۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چرا آمار خودکشی پزشکان بالا رفته؟ / این طبقه مانند گذشته نزد مردم محترم نیست
سیدمحمد میرخانی، مشاور اجتماعی سازمان نظام پزشکی می‌گوید: «هیچ‌وقت نمی‌توان گفت، یک نفر به چه علت اقدام به خودکشی کرده است. قطعا عوامل زیادی در این موضوع نقش دارند، اما به‌طور کلی مسائلی در جامعه پزشکی وجود دارد که ممکن است تشدیدکننده عوامل شخصی فرد شود.» به نوشته روزامه دنیای اقتصاد، او معتقد است:«زمانی رشته پزشکی، رشته بسیار محبوبی بود و موقعیت مالی خوبی هم داشت. پزشک با مداوا کردن بیمار حس خوبی پیدا می‌کرد و از جایگاه مطلوبی بهره‌مند می‌شد، اما متاسفانه در چند دهه اخیر مشکلات مالی بیشتر شده است. پزشکان معمولا به دلیل شرایط شغلی از نظر خانوادگی و عاطفی حساس‌تر می‌شوند و از سوی دیگر بیداری‌های مکرر فرد را به‌شدت آسیب‌پذیر می‌کند.» میرخانی با بیان مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار روی خودکشی پزشکان می‌گوید: «یکی دیگر از عوامل، سختی کار است که وقتی با ناکامی‌های پزشکی روبه‌رو شود، فرد را دچار ناراحتی عمیق می‌کند. از سوی دیگر بحث برخوردهای خشن بیمار و خانواده‌های بیمار با پزشک است. چون موقعیت پزشکان در چند سال گذشته افت کرده است. در بسیاری مواقع خانواده خیلی از بیمارهایی که فوت کردند؛ پزشک را مقصر جلوه می‌دهند. خانواده بیمار معمولا بدون هیچ بررسی برخوردهای خشن نسبت به پزشک معالج اعمال می‌کنند. مواردی دیده شده که حتی به پزشکان حمله کردند یا آنها را با چاقو زدند. به‌طور کلی میزان امنیت پزشکان پایین آمده است.» او یکی دیگر از عوامل موثر بر حال کنونی پزشکان را محیط پادگانی بیمارستان‌ها عنوان می‌کند: «این موضوع به خصوص در مورد رزیدنت‌ها صدق می‌کند. آنها گاهی ۷۲ ساعت نمی‌توانند بخوابند و این شرایط به‌شدت خطرناک است. معمولا این شرایط آنها را دچار افسردگی می‌کند و نیاز به درمان دارند، اما گاهی وقت‌ها این درمان به موقع انجام نمی‌شود. شاید باورش سخت باشد، اما یک پزشک ممکن است تنها فرصت خوابیدن و حمام رفتن را پیدا کند و بیشتر وقت‌ها مشکلاتش لاینحل باقی می‌ماند.»
پیش از این، علی سلحشور، سرپرست اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان نظام پزشکی ایران هشدار داده بود: «این حجم از افسردگی میان پزشکان جوان بی‌سابقه است!»
یک مطالعه در سال ۱۴۰۰ درباره وضعیت سلامتی رزیدنت‌های در حال تحصیل در دانشگاه‌های علوم‌پزشکی کشور نشان می‌دهد: «۲۳درصد از دستیاران پزشکی دارای افسردگی شدید تا بسیار شدید بوده‌اند. حدود ۲۵درصد از افراد اضطراب شدید تا بسیار شدید و نزدیک به ۳۴درصد از آنها استرس شدید تا بسیار شدید داشته‌اند.» میرخانی یکی دیگر از ریشه‌های اصلی این شرایط را دوران رزیدنتی می‌داند: «در سیستم سلامت و بهداشت ما تحقیر سیستماتیک وجود دارد. ساختار به‌گونه‌ای است که از رزیدنت بیگاری می‌کشند و او هم هیچ راه فراری ندارد. او نمی‌تواند کوچک‌ترین مخالفتی با بالادستی خود داشته باشد چراکه طبق قراردادی که دارد ممکن است که پای ضامن‌ها و وثیقه‌ای که گذاشته، پیش کشیده شود. بنابراین ترجیح می‌دهد سکوت کند. به هر حال بیشتر این افراد امکان ازدواج ندارند و در یک محیط ناامن زندگی می‌کنند.» سعید بابایی، روان‌شناس با توجه به خودکشی‌های اخیر پزشکان توصیه می‌کند: «هر چقدر ما شرایط خوبی داشته باشیم و از تمام اختلال‌ها به دور باشیم مثل افسردگی و اضطراب، ممکن است حس ناکافی بودن ما را به پوچی برساند و تمام تروماهای دوران کودکی تاثیر مستقیم رویمان بگذارد.» زندگی در اتاق‌های محقرمیرخانی در ادامه عوامل تاثیرگذار روی حال کنونی جامعه پزشکی می‌گوید: «بسیاری از دانشجویان پزشکی برخلاف تصور عمومی در دوران گذراندن طرحشان در شهرستان‌ها معمولا در اتاق‌های محقر زندگی می‌کنند. شما ببینید چند عامل آنها را تحت‌تاثیر قرار داده است. پس وقتی همه این عوامل دست به دست هم می‌دهند برخی به پایان زندگی می‌اندیشند.»
میرخانی با تاکید بر این مساله که «خودکشی در دین ما اخلاقی و پسندیده نیست» یادآوری می‌کند: «افرادی که خودکشی می‌کنند در شرایط خاص روحی قرار می‌گیرند و آگاهی خود را به زندگی از دست می‌دهند و عملشان ناخودآگاهانه است. بنابراین این امر یاغی‌گری در برابر خدا یا کفر نیست.»اگر چه ممکن است این مساله به میان آید که پیش از این هم خیلی از رزیدنت‌ها و پزشکان با این عوامل دست‌وپنجه نرم می‌کردند، با این حال میرخانی می‌گوید: «زمانی مردم برای پزشکان احترام زیادی قائل بودند، اما اکنون اقبال عمومی جامعه از دست رفته است. دیگر احترام پیشین خود را ندارند. ارتباط میان مردم و پزشکان نامناسب شده است و دلیل این امر به ساختار بهداشت کشور برمی‌گردد. هزینه‌های درمان بالا رفته است و بیمه‌ها معمولا این هزینه را نمی‌پردازند و بیمار و پزشک رودرروی هم قرار می‌گیرند.»
حال باید دید که مسوولان چه راه‌حلی برای برون‌رفت از شرایط کنونی دارند و چگونه می‌توانند محیط پزشکان را امن کنند تا این اندازه تنها نباشند تا به جایی برسند که حتی از فرزند خود بگذرند و خود را بکشند.
23302
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900407
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور